Anahtar teslim; tasarım (opsiyonel), tedarik ve yapımın tek bir yüklenicide toplandığı, işin tamamlanıp kullanıma hazır şekilde işverene teslim edildiği sözleşme modelidir. İşveren, tek muhatapla ilerler; yüklenici, kalite–süre–maliyet hedeflerinden sözleşme hükümleri dahilinde sorumludur.

Kapsama Giren Başlıklar

• Proje ve mühendislik (mimari, statik, MEP, keşif, metraj)
• Satın alma ve tedarik (malzeme, ekipman, alt yükleniciler)
• Uygulama ve montaj (şantiye kurulumu, imalat, test/devreye alma)
• İzin ve dokümantasyon (ruhsat, geçici/kesin kabul klasörleri)
• Garanti ve bakım (sözleşmeye göre 2–5 yıl tipik)

Not: Tasarımın kapsam dışında bırakıldığı durumlarda, anahtar teslim model uygulamaya indirgenir. Bu ayrım, kapsam/hariçler başlığında sözleşmeye açık şekilde işlenmelidir.

Avantajlar / Dezavantajlar

Avantajlar

• Tek muhatap ve net sorumluluk zinciri
• Zaman tasarrufu: Paralel süreçler (tasarım + tedarik + yapım)
• Sürprizlerin azalması: Sabit kapsam + kalite standartları
• Yaşam döngüsü bakışı: Devreye alma, eğitim, garanti

Dezavantajlar

• Değişiklik maliyeti yüksek (işveren kaynaklı revizyonlar)
• Şeffaflık ihtiyacı: Fiyat kırılımlarını görmek isteyen işverenler için detaylı raporlama şart
• Tasarım özgürlüğü sınırlı olabilir (yüklenici optimizasyonu)

Sözleşmede Netleştirilmesi Gerekenler

1. Kapsam listesi ve hariçler (neler dahil, neler dahil değil)
2. Teslim tarihi ve takvim (kilometre taşları, gecikme cezaları)
3. Fiyat modeli: Götürü bedel / birim fiyat + eskalasyon formülü
4. Kalite standartları: Malzeme markaları, teknik şartnameler, test/kalibrasyon
5. Ödeme planı: Avans, ilerleme yüzdeleri, geçici/kesin kabul ödemeleri
6. Garanti ve bakım: Süre, kapsam, müdahale süresi (SLA)
7. Değişiklik yönetimi (VO): İş kapsamı değişirse fiyat ve süre nasıl güncellenir?
8. Sigorta ve iş güvenliği: All-risk, üçüncü şahıs, İSG planları
9. Teminatlar: Geçici/kesin teminat, avans teminat mektubu
10. Uyuşmazlık çözümü: Hakem/maddi hukuk, ihtilaf adımları

Süreç Adımları

1. İhtiyaç & fizibilite → Hedef bütçe, performans kriterleri
2. Ön proje & yaklaşık maliyet → Alternatif sistemlerin kıyası
3. Teklif & sözleşme → Kapsam, takvim, ödeme, kalite hükümleri
4. Detay mühendislik → Uygulama projeleri, keşif/metraj revizyonu
5. Tedarik & imalat → Onaylı marka/model listesi, numune onayları
6. Uygulama & kontrol → İmalat testleri, şantiye toplantıları, ilerleme raporu
7. Test – devreye alma – eğitim → Kullanıcı eğitimleri, as-built dosyası
8. Geçici & kesin kabul → Eksik-kusur listesi, kapatma, garanti devri

Maliyet ve Ödeme Modelleri

• Götürü bedel (Lump Sum): Kapsam sabitse tercih edilir; değişiklikler için VO prosedürü şart.
• Birim fiyat + metraj: İş kalemi belirsizse; metrajla artar/azalır.
• EPC (Design-Procure-Construct) yaklaşımı: Büyük ölçekli/teknik projelerde tam entegre model.
• Ödeme planı önerisi: %10–20 avans → %60–70 ilerleme ödemeleri → %10–20 geçici/kesin kabul.

Dahil / Hariç Checklist

Dahil

• Proje & mühendislik, malzeme & işçilik, kurulum, test-devreye alma
• As-built çizimler, kullanıcı eğitimleri, garanti belgesi
• Şantiye geçici tesisleri (sözleşmedeki limitler dahilinde)

Hariç (örnek)

• Arsa, ruhsat harçları ve dış kurum bedelleri
• İşveren kaynaklı tasarım değişiklikleri, konsept revizyonları
• Özel marka/ithal kalemler (sözleşmede aksi belirtilmedikçe)

Sıkça Sorulan Sorular

Anahtar teslim ile “taahhüt” farkı nedir?
Taahhütte yüklenici sadece uygulamayı üstlenebilir; anahtar teslimde tasarım–tedarik–uygulama bütünleşik verilir.

Değişiklik çıkarsa ne olur?
VO prosedürü devreye girer: etki analizi → onay → süre/fiyat revizyonu.

Garanti süresi tipik nedir?
2 yıl malzeme/işçilik, kritik ekipmanda üretici garantisiyle 5 yıla kadar.

Kalite nasıl güvence altına alınır?
Şartname, marka/model listesi, numune onayı, test-devreye alma ve bağımsız kontrol raporları.